Fioletowa orchidea Pantone

Wiosna w pełni, a więc można uznać sezon remontowy za otwarty. Podstawą każdego remontu jest jak powszechnie wiadomo wybór (w dobie emigracji zarobkowej, to już bardziej łapanka) ekipy, która ten remont przeprowadzi, później jest już tylko łatwiej – z jednym wyjątkiem. Wyjątkiem tym jest wybór kolorystyki w jakiej mają być utrzymane remontowane pomieszczenia.

Podobny dramat spotyka przyjaciółki opisujące sobie nawzajem kolor butów, które wczoraj widziały w sklepie, ewentualnie kolor sukienki, którą kupiły w zeszłym tygodniu. Chociaż kobiety i tak mają łatwiej, do opisu kolorów używają bowiem określeń niestandardowych typu: róż majtkowy, no wiesz taka hortensja – ale nie ta przy płocie tylko ta pod domem, burgund, tudzież – biały, ale taki nie bardzo... raczej lekko wpadający w écru – wiesz? I wszystko jasne. Mężczyźni generalnie tak się nie męczą. Używają nazw barw podstawowych, względnie nazw lakierów samochodowych w trudniejszych przypadkach. Jak już ustaliliśmy kobiety dają sobie radę, dla wygody i spokoju sumienia wszystkich pozostałych wymyślono jednak pewien standard. Jak myślicie kto się tym zajął? Oczywiście, amerykańscy specjaliści. A szczególnie pewien przewidujący jegomość Lawrence Herbert. Jak to zwykle bywa zaczęło się przez przypadek Herbert po szczęśliwym powrocie z służby w Korei podjął pierwszą lepszą pracę. W roku 1956 zatrudnił się w Pantone Inc. (W tym czasie firma zajmowała się produkcją wzorników kolorów dla przemysłu kosmetycznego, tekstylnego i medycznego.) Świeżo upieczonemu absolwentowi Hofstra University spodobało się nowe zajęcie i szybko wpadł na pomysł rozwinięcia działalności przez opracowanie uniwersalnego systemu specyfikacji koloru. (Herbert użył też swojej wiedzy chemicznej do usystematyzowania i uproszczenia produkcji pigmentów i kolorowych farb.) Już w roku 1962 wykupił zadłużoną firmę, w której pracował, by niecały rok później opracować oraz opatentować słynny i dodajmy niezastąpiony system standaryzacji kolorów PANTONE® MATCHING SYSTEM®. Dziś Lawrence Herbert jest prezesem i dyrektorem generalnym firmy. Zajmuje się centralą w New Jersey i oddziałami w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Hong Kongu i Chinach. W uznaniu zasług dla uporządkowania światowego „języka kolorów” Herbert został uhonorowany dyplomami i honorowymi doktoratami wielu uczelni, ma nawet swoją gwiazdę Hall of Fame w New Jersey Advertising Hall of Fame, złoty medal z Britain's Institute of Printing i wiele innych znaczących nagród.  

CMYK i RGB

Czym właściwie jest Pantone?

Pantone to usystematyzowany, czyli ułożony i ponumerowany, zestaw kolorów, który dla wielu branż stanowi standard komunikacji o zasięgu globalnym. Używa się go do ustalania kolorów druku wszelkiego rodzaju materiałów także poligraficznych, farb, tworzyw sztucznych, w przemyśle IT, filmowym oraz modzie.

 

Po co opracowano Pantone Matching System?

Otóż jak zaznaczyłam na wstępie każdy widzi i opisuje kolory trochę inaczej. Wynika to z wielu uwarunkowań. Pomijając takie jak kompletny daltonizm, na postrzeganie widma światła wpływa wiele czynników jak na przykład powierzchnia, na której się ono układa, natężenie, balans bieli, kąt patrzenia... czy choćby skalibrowanie monitora przy projektowaniu materiałów do druku. Używając bardziej profesjonalnego języka barwę można scharakteryzować jej trzema atrybutami czyli: kolorem, nasyceniem i jasnością. Z kolei mówiąc o mieszaniu barw rozróżnia się dwa odmienne procesy. Pierwszy polega na mieszaniu świateł (mieszanie addytywne) czyli po ludzku RGB, drugi na mieszaniu farb (mieszanie substraktywne) czyli CMYK. Przy czym następstwem mieszania substraktywnego jest fakt, że wypadkowa mieszanych farb dąży do czerni (w praktyce, czyli druku, używa się rzecz jasna czwartej farby – czarnej, żeby za każdym razem nie mieszać trzech podstawowych), w przeciwieństwie do mieszania addytywnego kiedy mieszanina świateł zdąża do bieli. Proste prawda? Za to tłumaczenie jak to działa w praktyce proste nie jest i dlatego ad rem czyli do rzeczy.

(Teorię barwy stworzył Thomas Young, który w w 1802 roku określił triadę barw prostych, które to barwy dodane do siebie tworzą inne barwy (RGB – red, green, blue – czerwony, zielony, niebieski). Skrót CMYK to: cyjan, magenta, yellow, kontur lub key colour, bądź czarny - tak dla jasności.)

Wzornik oraz zwycięskie COLORS OF THE YEAR

Pantone Matching System (PMS) oznacza w skali podstawowej 1761 kolorów, które powstają przez zmieszanie 18 pigmentów (w tym białego i czarnego). Stąd ich odwzorowanie na skalach CMYK i RGB nie jest takie oczywiste i łatwe do uzyskania. Kolory we wzorniku oznaczane są numerami wraz z oznaczeniami dodatkowymi takimi jak fluorescencja, metaliczność itp. Wzornik Pantone to zestaw cienkich kartoników o wymiarach 15 na 5 cm, na których nadrukowane są kolory zestawione odcieniami, w opisanych numerami i symbolami paskach 6 na 2 cm. Kartoniki połączone są w rodzaj talii przeznaczonej swobodnego przeglądania. Firma zaleca wymianę swoich (nietanich niestety) wzorników raz do roku ze względu na żółknięcie kolorów oraz ich zmienność spowodowaną użyciem różnego rodzaju papieru (powlekany, matowy lub niepowlekany).

Do czego potrzebny jest wzornik Pantone?

Nawet nie macie pojęcia jak często jest on używany. To „biblia kolorów”. Pomijając pracę projektantów, designerów, drukarzy, farbiarzy i kogo tam jeszcze, kolory opisane przez PMS są powszechnie używane w brandingu oraz przy dookreślaniu przepisów państwowych i norm wojskowych (np. do określania kolorów flag i pieczęci). Ze wzornika korzystają artyści (próby opracowania określenia widma koloru skóry człowieka) oraz graficy - tu funkcjonował od 2001 do 2014 Pantone Goe System, w którym kolorom w skali Pantone przypisano ich odpowiedniki w skalach RGB i Lab, ale to już oddzielna dyscyplina wiedzy. W każdym razie Pantone zrobił taką karierę, że jak to w życiu bywa stał się wartością sam w sobie. Powstają całe serie produktów inspirowane systemem wzornika. Dziesiątki kubków, ręczników, dywaników, krzeseł, farb i wszystkiego co tylko się uda sprzedać.

Czego się nie robi, by był ruch w interesie! W interesie zaś firmy Pantone jest ciągłe skupianie na sobie uwagi oraz nieustanna, najchętniej rosnąca, sprzedaż wzorników. By sobie pomóc od roku 2000 Intytut Pantone co roku wybiera obowiązujący KOLOR ROKU. Jest to na tyle poważna sprawa, że co 6 miesięcy, w wielkiej tajemnicy, jednocześnie w dwóch europejskich stolicach, spotykają się znawcy trendów z całego świata. Podczas super supertajnej narady debatują nad tym, który kolor będzie najmodniejszy w przyszłym roku. Wyniki spotkania publikowane są w Pantone View i zaraz po tym fakcie projektanci mody, kosmetyków, kwiaciarze, projektanci wnętrz i wiele innych ważnych osób wie jak projektować i planować zakupy w nadchodzącym roku. Rok 2014, jak byście się jeszcze nie zorientowali jest rokiem koloru fioletowej orchidei! 

 

W październiku 2007, X-Rite Inc kupiła Pantone Inc za 180.000.000 dolarów.

rys. Tomek Wajnkaim